طبقه بندی واکسن های اختصاصی طیور

انواع واکسن طیور - سایت جوجه کشی دات کام

انواع واکسن طیور

در حالیکه معمولا واکسنهای مرغ مادر جهت ایمنی علیه عفونتهای ویروسی مورد استفاده قرار می گیرند اخير، توجه زیادی به توسعه ایمنی در برابر باکتریها و پروتوزوآها صورت گرفته است. از اینرو در صنعت انواع مختلفی از واکسن در دسترس میباشد که در ادامه بحث به تفصيل مثالهایی از انواع مختلف واکسنها ارائه خواهد شد.

برای بحث در این زمینه واکسنهای مارک، اشرشیاکولی و کوکسیدیوز به عنوان نمونه انتخاب شده اند.

الف ) ویروس- مارک : واکسن مارکی اولین بار در اوایل دهه ۱۹۷۰ تولید شد و پس از آن نیز توسعه یافت در حال حاضر مشکلاتی در این زمینه پیشروی سازندگان واکسن و دامپزشکان متخصص بیماریهای طیور وجود دارد. مارک در دهه ۱۹۹۰ یکی از بیماری های مهلک صنعت طيور بود بطوریکه در آن زمان تا بیش از ۲۰ الی ۲۰ درصد تلفات، بسیار معمول بود و متناسب با این تلفات تعداد جوجه ریزی اولیه افزایش یافته بود. اولین واکسن مارک موفقیت سریعی داشت بطوریکه برای سالها مارک بیماری ثانویه پس از بروز بیماریهای تنفسی و گامبرو بود. بیش از ۱۰ سال پیش سویه حاد مارک بروز نمود و این امر ضرورتا موجب تغییر در برنامه های واکسیناسیون شد. مشابه سایر موجودات در ویروس مارک نیز جهش صورت گرفت و با گذشت زمان وضعیتی مشابه سایر واکسنهای مرغ مادر برای واکسن مارک اتفاق افتاد. واکسنهای مارک برای مرغ های مادر بر پایه یکی از ۳ سروتیپ زیر است.

  1. ویروس مرغی، تومرزا
  2. . ویروس مرغی، غیر تومرزا
  3.  هرپس ویروس بوقلمون، غیر بیماریزا
  4. در حال حاضر عمده ترین واکسنی که علیه بیماری مارکی در مرغهای مادر استفاده میشود سروتیپ ۳، هرپس ویروس بوقلمون است. این واکسنها ایجاد پاسخ ایمنی در مرغهای مادر مینمایند اما قادر به کنترل کامل بیماری نیستند. واکسن طیور نوع سروتیپ ۱ نیز بعضا مورد استفاده قرار می گیرد اما چون این سروتیپ سویه تومرزای کشنده است میبایست به شدت ضعیف شود. واکسنهایی که در اوایل دهه ۱۹۷۰ توسعه یافتند بیش از اندازه تخفيف حدت یافته و در نتیجه میزان فعالیت آنها نیز کاهش یافته بود. در اروپا واکسن ریسپنس توسعه یافته بود که این واکسن از نوع سروتیپ ۱ اما ویروسی با تومرزایی پائین بود. ویژگی واکسن ریسپنس این بود که به صورت افقی در گله منتشر میشد اما این ویژگی در واکسن سروتیپ ۱ که در همان زمان در آمریکای شمالی استفاده میشد، مشاهده نمیشد.

طبقه بندی واکسن های اختصاصی

دستگاه جوجه کشی 16 تایی شترمرغ
دستگاه جوجه کشی شتر مرغی ۱۶ تایی

در ابتدا به نظر میرسید که واکسنهای سروتیپ ۲ کاربرد کمی دارند زیرا به طور طبیعی غیر تومرزا بودند. در سالهای اخیر با ظهور سویه حاد مارک ( و در حال حاضر سويه بسیار حاد ) واکسن دوگانه که مخلوطی از سوتیپهای ۲ و ۳ یا ۲ و ۱ است تهیه شده، که بهترین مصونیت را در حال حاضر ایجاد می کند. بنابراین واکسنهای دوگانه و حتی سه گانه ( سروتیپهای ۲ تا ۳) برای مرغ های مادری که در مناطقی که سوی بسیار حاد مارک شایع است توصیه میشود. متأسفانه عیب واکسنهای بر پایه سروتیپ ۲ برای مرغ مادر واکنش متقاطع با لوكوزلنفوئید است (به بخش 14-4 مراجعه شود ).

واکسنهای مارکی که حاوی سروتیپ ۲ هستند به نظر میرسد در گله های مرغ مادری که از لحاظ ویروس لوکوز پرندگان پاک نیستند بروز لوکوزلنفوئید را افزایش دهد.اکثر واکسنهای مارک وابسته به سلول هستند و این بدین معنی است که میبایست آنها را در ازت مایع ذخیره نمود. بعضی از واکنشهای غیر وابسته به سلول نیز برای مناطقی که تهية ازت مایع مشکل یا غیر ممکن میباشد، موجود است. وقتیکه آمپول محتوی واکسن ذوب میشود میبایست حلال به سرعت به آن اضافه شود زیرا محیط کشت منجمد حاوی DMSO است (دی متیل سولفو کساید ) که سمی میباشد و میبایست به سرعت رقیق شود. نقص در ذوب با رقیق کردن واکسن دلیل عمده ضعف تولید آنتی بادی در مقابل مصرف واکسن میباشد.

واکسن  مارک میبایست به صورتی رقیق شود که ۲ تا 4 هزار واحد تشکیل دهنده پلاک ( PFU ) در هر دز موجود باشد و ۰/۱ میلی لیتر به صورت زیر جلدی به جوجه های یکروزه پس از خارج نمودن آنها از دستگاه جوجه کشی تزریق شود. در روش واکسیناسیون در داخل تخم مرغ مقدار مشابهای پس از روز هجدهم جوجه کشی استفاده میشود با این تفاوت که واکسن ریسپنس بندرت برای این منظور استفاده میشود. از مزایای واکسیناسیون مرغ های مادر به روش واکسیناسیون داخل تخم مرغ این است که جوجه ها در مقایسه با روش مرسوم واکسیناسیون در سن یک روزگی، ۳ روز زودتر ایمنی را دریافت می کنند.

متأسفانه در حال حاضر واکسن جدیدی برای بیماری مارک تولید نشده و هم اکنون مصونیت به طور عمده با استفاده از واکسن سه گانه ایجاد میشود. مارک حاد، ۱۰ سال بعد از تولید واکسن یگانه در حالیکه مارک فوق حاد ۱۰ سال بعد از تولید واکسن دو گانه مشاهده شد. اما در حال حاضر آینده مبهم است و مشخص نیست ویروس مارک تغییر خواهد یافت یانه و معلوم نیست مشکلات در آینده بیشتر خواهد شد یا نه. ب) باکتری اشرشیاکولی: باکتریها در بدن پرنده واکنش آنتی ژن-آنتی بادی را ایجاد می کنند. بنابراین امکان استفاده از واکسن برای کنترل آنها وجود دارد. واکسنهای باکتریایی معمولا کشته هستند و باکترین نامیده میشوند. به طور کلی باکتریها نسبت به ویروسها موجودات پیچیده تری هستند، بنابراین تولید واکسن آنها بسیار پیچیده و عموما بازده باکترینها به خصوص در مورد کاربرد بلند مدت کمتر از واکسنهای ویروسی است. اشرشیاکولی در هر نقطهای از مزارع مرغداری یافت میشود و در سنین اولیه جوجه در داخل روده ساکن میشود و گاهی اوقات موجب کلی باسیلوز، سینوویت، عفونت بند ناف یا عفونت کیسه های هوایی میشود.

در گذشته عفونت اشرشیاکولی با استفاده از آنتی بیوتیک هایی از قبیل آمپی سیلین یا کلروتتراسایکلین درمان میشد، گرچه مدارک موجود بیانگر ایجاد مقاومت نسبت به این آنتی بیوتیکها میباشد. بنابراین در آینده باکترینها مهمترین وسیله پیشگیری از عفونت اشرشیاکولی هستند. متأسفانه مانند سایر باکتریها سروتیپهای متعددی از اشرشیاکولی وجود دارد که تولید باکترین را مشکل میسازد. ۳ گروه سروتیپ از این باکتری وجود دارد که به نام آنتی ژنهای )، K و H میباشند. آنتی ژن O در ارتباط با لیپوپلی ساکاریدهای محتوی باکتری و آنتی ژن H و K به ترتیب در ارتباط با تاژک ( بازوی مو مانند ) و پوشش سطح باکتری می باشند. [recent_posts num="2" offset="2"]

دسته‌بندی بیماری های پرندگان و طیور مقالات پرورش و نگهداری پرندگان
اشتراک گذاری
نوشته های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تماس با کارشناسان فروش کارخانه
سبد خرید

هیچ محصولی در سبد خرید نیست.

ورود به سایت